Schijnzelfstandigheid bij ZZP-ers: Hoe voorkom je juridische en fiscale risico’s?

Schijnzelfstandigheid je hebt er misschien al over gehoord. Het is een steeds groter probleem voor ondernemers in diverse sectoren, van zorg en onderwijs tot techniek en horeca. Wanneer een zzp’er binnen jouw organisatie eigenlijk functioneert als werknemer, kunnen hier aanzienlijke juridische en fiscale gevolgen aan verbonden zijn. De Belastingdienst versterkt de controles en scherpt de regels aan, waardoor het van belang is dat ondernemers hun zzp-samenwerkingen goed beoordelen en risico’s beperken.

In dit artikel geven we je meer informatie rondom schijnzelfstandigheid, wat deze aangescherpte regels betekenen voor jouw organisatie en hoe je de werkrelatie met zzp’ers zorgvuldig kunt kwalificeren. Met onze praktische 7-stappen checklist weet je zeker dat je goed voorbereid bent op de nieuwe regelgeving.

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid betekent dat een zzp’er werkt alsof hij/zij in dienstverband is, zonder dat er een formele arbeidsovereenkomst bestaat. Dit kan impliceren dat de Belastingdienst loonheffingen en premies kan gaan eisen, met terugwerkende kracht en dat je bovendien aansprakelijk kunt worden gesteld voor boetes. Daarom is het essentieel om vroegtijdig inzicht te krijgen in de werkrelatie met je zzp’ers.

Zo bepaal je de werkrelatie in 7 stappen

Om het onderscheid tussen een echte zzp’er en een schijnzelfstandige te maken, doorloop je de volgende stappen:

Stap 1: Maak een overzicht van alle zzp’ers in je organisatie
Begin met een volledige lijst van zzp’ers die opdrachten voor jouw bedrijf uitvoeren. Geef ook per zzp’er aan welke functie zij vervullen. Dit vormt de basis voor de verdere stappen.

Stap 2: Breng per zzp’er de feiten in kaart
Check de details van het contract en noteer:

• Is de zzp’er direct ingehuurd of via een bureau?
• Heb je de juiste Belastingdienst-modellen gebruikt en zijn ze nog geldig?
• Is het contract juridisch sluitend en duidelijk over de aansprakelijkheid en werkrelatie?
• Hoe lang duurt de opdracht, welke verantwoordelijkheden heeft de zzp’er en waar voert hij/zij het werk uit?

Bekijk daarnaast ook andere factoren:

• Wat is de aard van het werk (kernfunctie of een andere activiteit)?
• Worden bedrijfsmiddelen, zoals apparatuur of software, gedeeld met de zzp’er?

Stap 3: Controleer het tarief
Een indicatie van werknemerschap kan ook afhangen van het tarief. Voor zzp’ers die minder dan €33 per uur verdienen, zijn er meer aanwijzingen dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Stap 4: Controleer de mate van aansturing
Een zzp’er moet zelfstandig kunnen werken zonder structurele controle of aansturing. Als je vaststelt dat je een zzp’er dagelijks begeleidt of regelmatig stuurt, kan dit wijzen op een dienstverband.

Stap 5: Beoordeel het ondernemerschap van de zzp’er
Is de zzp’er echt een ondernemer? Dit betekent dat hij/zij moet werken voor eigen rekening en risico, meerdere opdrachtgevers heeft en ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel. Ook moet de zzp’er zelf acquisitie doen om nieuwe klanten te werven.

Stap 6: Maak een keuze
Op basis van je bevindingen maak je een keuze:

• Blijft de zzp’er werkzaam als zelfstandige?
• Ga je via een intermediair werken?
• Of wijzig je de werkrelatie naar een dienstverband?

Stap 7: Voer je beslissing door
Zorg dat je de juiste contracten hebt en dat deze voldoen aan de wetgeving. Maak bijvoorbeeld afspraken voor bepaalde tijd, bijvoorbeeld tot 2025, en blijf alert op eventuele veranderingen in de wet- en regelgeving.

Tips om schijnzelfstandigheid te voorkomen

1. Zorg voor toekomstbestendige contracten

Werk met modellen die aan de huidige wetgeving voldoen en stel regelmatig vragen over de afspraken. Het is slim om contracten voor bepaalde tijd af te sluiten.

1. Informeer je zzp’ers goed

Wees transparant naar je zzp’ers over de mogelijke gevolgen van veranderende regelgeving, zodat ook zij zich bewust zijn van de risico’s en verwachtingen.

1. Blijf waakzaam

Controleer regelmatig of de afspraken in de praktijk nog aansluiten bij de oorspronkelijk bedoelde werkrelatie. Wanneer er sprake is van structurele wijzigingen, kan de modelovereenkomst namelijk niet meer beschermen tegen de verplichting tot het betalen van loonheffingen en premies.

Door de werkrelaties met zzp’ers actief te monitoren en de bovengenoemde stappen te volgen, minimaliseer je als ondernemer het risico op schijnzelfstandigheid. Blijf up-to-date met de laatste ontwikkelingen en pas je samenwerkingen aan waar nodig, zodat je voldoet aan de wetgeving.

Vragen?

Heeft u nu toch nog vragen? Neem gerust vrijblijvend contact op voor deskundig advies en ondersteuning. Samen zorgen we ervoor dat uw organisatie blijft voldoen aan de veranderende regelgeving.